لینوکس و من

باز نگه داشتن فایرفاکس بعد از آخرین تب

ویژگی ای که بعد از فایرفاکس 3.5!!! بهش اضافه شد اینه که وقتی آخرین Tabی که باقی مونده بسته میشه خود فایرفاکس هم بسته میشه. برای جلوگیری از این اتفاق، توی آدرس تایپ کنید about:config و بعد از تایید اینکه میدونید دقیقا دارید چی کار میکنید به تنظیمات فایرفاکس راه پیدا میکنید.

در قسمت جست و جو عبارت browser.tabs.closeWindowWithLastTab رو پیدا کنید و با دبل کلیک روی اون مقدارش رو از TRUE به FALSE تغییر بدید.

+صرفا جهت یادآوری

مولتی تاچ کامل در تاچپدها در لینوکس

تاچپد ها میتونن کارها رو بسیار برای ما ساده تر بکنند. در ویندوز، کمپانی ها برای تاچپد ها نرم افزارهای مخصوصی رو در اختیار کاربر می ذارن تا کاربر بتونه با حالت های مختلف حرکات انگشت ها روی تاچ پد کارهای مختلفی رو بکنه.
اما در لینوکس به طور پیش فرض متاسفانه این موضوع بسیار محدوده و حرکات فقط به چند تا حرکت اسکرول با دو انگشت محدود میشه. اما در این مطب قصد دارم چیزی رو معرفی کنم که کارایی تاچپد رو بهمون بر میگردونه و کلی میتونه مفید باشه.

به طور مثال:
حرکت سه انگشتی به سمت چپ و راست باعث بشه عمل backward و forward اتفاق بیفته. مثلا در Nautilus بین پوشه ها عقب و جلو بریم. یا در مرورگر در صفحات عقب تر و جلوتر بریم.
حرکت سه انگشتی به بالا و پایین باعث بشه بین Tab های مرورگر حرکت کنیم.
حرکت چهار انگشتی به سمت راست، باعث بشه یک Tab جدید باز بشه. چه در مرورگر چه در فایل منیجر.
حرکت چهار انگشتی به سمت چپ باعث بشه Tabی که مشاهده میکنیم close بشه.
و....

برای این منظور چند اسکریپت پیدا کردم. یکی Touchegg که شخصی سازی های زیادی داشت. اما اینقدر در نصبش پیچیدگی داشت که حتی فروم های خارجی هم بعضا موفق نشده بودند. ضمنا موقع نصب به تعداد زیادی بسته منجمله qt4 وابسته است.
دومین اسکریپت چیزی هست به نام xSwipe. اینو من نصب کردم و راه اندازی کردم. اما یکی از دوستان که انجام داد با مشکلات جدی روی تاچپدش مواجه شد. بنابراین بیشتر گشتم تا راه سازگارتری پیدا کنم. البته xSwipe مناسب توزیع هایی است که برای تاچپد خودشون از درایور synaptic استفاده میکنند. در مانجارو فعلی از libinput استفاده میشه و بعد از نصب synaptic دو دستگی پیش میاد و کلا چیز جالبی نمیشه. هر چند که بدون مشکل کار میکنه، اما احساس کردم که libinput تجربه واقعا بهتری بدست میده.
این شد که در AUR چیزی پیدا کردم به نام libinput-gestures که برای libinput نوشته شده و قابلیت مولتی تاچ رو به کمک چندتا ابزار دیگه مثل xdotool و wmctrl در اختیار میذاره. برای نصب در آرچ بیس ها:
1. yaourt -S libinput-gestures
2. sudo gpasswd -a $USER input
و بعد یک بار reboot  یا logout کنید.
اگر میخواید برای هر یوزر تنظیمات خاصی اعمال بشه، باید فایلی به این نام ایجاد کنید و تنظیمات دلخواهتون رو داخلش قرار بدید:
gedit ~/.config/libinput-gestures.conf

تنظیمات ساده و قابل درک هستند. مثلا من برای خودم این طور قرار دادم:
gesture: swipe up        xdotool key super+space #close window
gesture: swipe down 4    xdotool key super+Down #minimize
gesture: swipe right 4    xdotool key ctrl+t #new tab
gesture: swipe left 4        xdotool key ctrl+w #close tab
gesture: swipe up 3        xdotool key ctrl+Tab #switch between tabs
gesture: swipe down 3    xdotool key ctrl+shift+Tab #reverse switch between tabs
gesture: swipe left 3        xdotool key alt+Left #backward
gesture: swipe right 3    xdotool key alt+Right #forward
gesture: pinch in 2        xdotool key ctrl+plus #zoom in
gesture: pinch out 2        xdotool key ctrl+minus #zoom out

هر یک از قسمت ها رو توضیح میدم:
قسمت نارنجی، حرکت رو تعیین میکنه. swipe up یعنی حرکت از پایین به بالا.
قسمت سبز، تعداد انگشت ها رو مشخص میکنه. 4 یعنی 4 انگشتی! برای ۲ انگشتی چیزی نمیشه تعریف کرد، چون با تنظیمات خود سیستم تداخل میکنه.
قسمت زرد، حالت دستور xdotool رو تعیین میکنه.
و قسمت صورتی هم کلیدی است که xdotool آن را میفشارد!
در قسمت خاکستری هم توضیحاتی رو نوشتم. (که البته شما به دلخواه خودتون میتونید هر عملکردی رو برای اون کلیدها منظور کنید)

در واقع این اسکریپت اومده حالت های مختلف تاچپد رو به شورتکات هایی از کیبورد تبدیل کرده. که این توسط خود ما قابل تعیینه. ترفندی که میشه در این مورد به کار برد اینه که شما میتونید در keyboard shortcuts اسکریپت های مختلف خودتون رو و همچنین دستورات پیشفرض خود سیستم رو (مثلا مینیمایز کردن پنجره ها، بستن پنجره ها، حالت overview، کم و زیاد کردن نور مانیتور یا صدا، خاموش کردن مانیتور و ...) رو با شورتکات هایی در کیبورد تنظیم کنید، بعد این کلیدها رو در این تنظیمات وارد کنید!
همون طور که میبینید، مثلا من برای چهار انگشتی به پایین، کلید super+Down تعریف کردم. که این super+Down در keyboard shortcuts پنجره فعال رو مینیمایز میکنه. یا مثلا برای pinch in و pinch out دو انگشتی، میشه کلید super خالی رو تعریف کرد، که این در keyboard shortcuts حالت overview رو باز میکنه. (همون لیست پنجره های باز در گنوم شل). اما من کلید ctrl + plus و minus رو انتخاب کردم تا عمل زوم اتفاق بیفته!

بنابراین ترکیبات بیشمار و خلاقانه ای رو میشه اجرا کرد. اما حالت های مختلف دیگه ای هم وجود دارن که میتونید با خوندن راهنماهای این برنامه متوجه بشید. اما به نظر من همین چند حرکت اصلی لازم هستند. و بیشتر از این آدم رو سردرگم میکنه.

بعد از ذخیره فایل تنظیمات، با دستور زیر میتونید این قابلیت رو فعال کنید:
libinput-gestures-setup start


و اگر فایل رو تغییر دادید، یکبار stop کنید و مجدد start کنید. دستور بالا رو در استارتاپ برنامه ها قرار بدید تا موقع بوت لازم نباشه کار اضافه ای بکنید. برای مدیریت دستورهای استارتاپ در گنوم میتونید gnome-session-properties رو از AUR نصب کنید.

یک برنامه گرافیکی هم برای این منظور ساختن، که از AUR قابل نصبه، من نصب کردم، اما عملا هیچ فایده ای نداره. چون فقط حالت های مختلف رو نصب کرده و قسمت command رو باید تایپ کنیم. که خب خودمون هم توی همین فایل تایپ میکنیم دیگه! ضمنان بخاطر ویدیویی که حرکات انگشت ها رو نشون میداد حجم بالایی داشت: gesture-manager-git
لیستی از کلیدهایی که xdotool پشتیبانی میکنه میتونید در اینجا ببینید

ذخیره اسکرین شات های گنوم با نام تاریخ شمسی

صرف نظر از علت این کار! برای اینکه وقتی اسکرین شات میگیریم فایلها در یک مسیری با الگوی مشخصی که ما تعیین میکنیم نام گذاری بشن میتونیم از سوییچ ilef استفاده کنیم. اما برای این که کار با مزه تر بشه میتونیم از کتابخانه jdate استفاده کنیم و فایلها رو طبق تاریخ شمسی نام گذاری کنیم. روش سر راستش اینه که با الگویی شبیه به این این کار رو بکنیم:
/usr/bin/gnome-screenshot --file="$HOME/Pictures/screenshots/$(jdate +%y%m%d_%H%M%S).jpg" $@ && play /usr/share/sounds/freedesktop/stereo/camera-shutter.oga

البته باید jdate رو نصب داشته باشید. هر الگویی که مد نظرتون هست میتونید جایگزین قسمت بنفش بکنید. و مسیر فایل هم در قسمت نارنجی مشخصه.

اما ما میتونیم یه مرحله دیگه هم پیش بریم. میتونیم این رو در یک اسکریپت قرار بدیم، و براش یک alias تحت نام gnome-screenshot تعیین کنیم. تا از این به بعد هر وقت در ترمینال زدیم gnome-screenshot حالا با سوییچ های مختلفی مثل w یا a این نامگذاری اعمال بشه.

میتونیم حتی این اسکریپت رو بعنوان keyboard shortcut قرار بدیم. و اون رو با سوییچ های مختلف مخلوط کنیم. مثلا با فشردن کلید windows و prt sc از پنجره ای که فعال هست عکس گرفته بشه (سوییچ w) و با فشردن Alt + prt sc از یک ناحیه ی دلخواه عکس گرفته بشه (سوییچ a).

قسمت سبز هم مربوط میشه به صدای شاتر دوربین! البته این روش فقط منحصر به اسکرین شات گنوم نمیشه و احتمالا میتونید یه همچین کاری رو هم با xfce بکنید.

کپی متن از PDF های فارسی

متاسفانه هیچ راه حل شناخته شده و شناخته نشده ای نیست که بتونه PDF فارسی رو درست حسابی به فایل متنی آفیس تبدیل کنه. و در کپی کردن متن هم حروف فارسی از چپ به راست میشن
اما یک روشی وجود داره که میتونین متنی رو از یک PDF فارسی به داخل یک فایل آفیس کپی کنید. بدون خرابی! روش، ساده است. باید PDF رو داخل مرورگرتون باز کنید. یعنی بجای اینکه مرورگر اون رو دانلود کنه، در خودش نمایش بده. کپی کردن از این متن بدون ایراده و بهمریختگی نداره.

این روش مختص به سیستم عامل خاصی نیست و در لینوکس هم میشه استفاده کرد. برای فایرفاکس، کافیه از قسمت Prefrences به قسمت Applications برید و در اون قسمت pdf رو پیدا کنید و براش مقدار Preview in Firefox رو انتخاب کنید. و بعد فایل PDF رو داخل فایرفاکس بکشونید.
در مورد کروم اطلاعی ندارم. اگر کسی میدونه اون رو در کامنتها با ما به اشتراک بذاره.

دسته بندی اپلیکیشن ها در گنوم شل

قسمت اپلیکیشن های گنوم شل دسته بندی کلاسیکی رو که در دسکتاپ های دیگه داریم نشون نمیده. البته با نصب افزونه هایی میشه منوی اپلیکیشن ها رو به پنل اضافه کرد.
اما اگه بخواید در داخل خود قسمت اپلیکیشن های اصلی گنوم شل برنامه هاتون رو دسته بندی کنید باید gnome-appfolders-manager رو نصب کنید.


بعد از نصب (که در آرچی ها از AUR نصب میشه) با باز کردن برنامه gnome-appfolders-manager میتونید انواع دسته بندی ها رو به دلخواه خودتون ایجاد بکنید.


مرورگر اپرا فیدخوان هم دارد

مرورگر اپرا از اون مرورگرهاییه که وقتی هنوز سر و کله ی گوگل توی مرورگرها پیدا نشده بود رقیب جدی IE توی ویندوز بود. و یادمه از همون قدیم الایام نسخه لینوکس هم داشت. و حتی خیلی بیشتر از فایرفاکس اون زمان امکانات و زیبایی داشت!
با پیدا شدن کروم، و در کنار اون پیشرفت های فایرفاکس، از محبوبیت این مرورگر کم شد، که دیگه کمتر توی آمار و ارقام اسمی از اپرا میشنویم.
اما توی نسخه ی developer اخیرا امکانی رو فراهم کرده که اونایی که دوست دارن فیدخوان در مرورگرشون داشته باشن خوشحال میشن:



میتونید از AUR به راحتی اون رو برای لینوکس های مبتنی بر آرچ نصبش کنید:
yaourt -S opera-developer

اپرا مرورگر خوب و حرف گوش کن و تمیزیه. امتحانش کنید..

ضبط صدا در لینوکس

برنامه های زیادی برای ضبط صدا در لینوکس وجود دارند. اما audio-recorder یکی از اوناییه که خیلی ساده و بی دردسر با تنظیمات مختلف و خوبی که داره صدا رو ضبط میکنه. مثلا اگه در حال گوش دادن به یک رادیوی اینترنتی هستید میتونید خیلی راحت اون رو با فرمت دلخواهتون ضبط کنید!

برای نصب این اپلیکیشن کوچولو و کارا توی مانجارو و آرچی ها میتونید به راحتی از AUR اون رو نصب کنید
yaourt -S audio-recorder




گزارش های سیستم را محدود تر کنیم

لینوکس از راه های مختلفی گزارش های زیادی در مورد نحوه فعالیت سیستم ثبت میکنه. از پروسه بوت گرفته تا همین الان که دارید این متن رو میخونید. این گزارشات در یک جایی از سیستم ذخیره میشن و بعد از مدت مشخصی حذف میشن.
گاهی این نگه داشته شدن اینهمه لاگ (گزارش) چندان ضرورتی نداره و باعث میشه پروسه بوت کمی دچار تاخیر هم بشه. ما میتونیم از طریقی یکی از این گزارش ها رو که توسط journalctl تولید میشن محدود کنیم. این طوری هم منابع کمتری از سیستم صرف تولید و نگه داری این گزارش ها میشه و هم موقع بوت چند ثانیه ای صرف جویی میشه.
قبلش دستور زیر رو بزنید تا زمان بوت رو بهتون بگه:
systemd-analyze

و دستور زیر رو هم بزنید تا جزء به جزء بگه کدوم از سرویس ها چقدر زمان مصرف کردن تا اجرا بشن
systemd-analyze blame

بستگی داره روی سیستمتون چه سرویس هایی نصب داشته باشید. مثلا ممکنه کسی Plymouth (انیمیشن موقع بوت) داشته باشه و مقدار زیادی زمان بخاطر اون صرف شده باشه.
و اما برای کمتر کردن لاگهای journalctl فایل زیر رو با ویرایشگر دلخواهتون باز کنید
sudo gedit /etc/systemd/journald.conf

طبق عکس زیر اون مقادیری که بنفش هستند تغییر بدید و اگر پشتشون # هست بردارید
عبارت volatile معنیش اینه که لاگ های journalctl رو فقط روی مموری نگه داره و نیازی به ذخیره اونها روی هارد نیست. با اینکار شما تنها به لاگ‌های همین بوت دسترسی دارید و لاگ های قبلی دیگه وجود ندارن. اگر این براتون مهم نیست که به لاگهای قبلی هم دسترسی داشته باشید میتونید از این استفاده کنید.

و قسمت systemmaxuse هم برای اینه که حداکثر فضایی که قراره به این لاگها اختصاص داده بشه چقدر باشه. مقدار کمتر به این معنیه که فضای کمتری در اختیار داشته باشن. این برای موقعی مناسبه که شما میخواید لاگها رو روی هارد نگه دارید. نه روی مموری. هرچند اینجوری مموری هم کمتر اشغال میشه.

بعد از ذخیره این تغییرات، یک بار دستور زیر رو اجرا کنید تا لاگ های قبلی پاک بشن
sudo rm -rf /var/log/journal/*


این روزها دیگه کم کم مانیتورهای 4k دارن روی لپتاپ ها سر و کله هاشون پیدا میشه. صرف نظر اینکه ما در یک مانیتور لپتاپ به یه همچین رزلوشنی نیاز داریم یا نه، مشکلی بوجود میاد که وقتی همچین لپتاپی میخریم چاره ای برای حلش نداریم.
در این رزلوشن اکثر برنامه های قدیمی، و اونهایی که خودشون رو نتونستن با تکنولوژی بروز کنند فونت برنامه و آیکنهای اون برنامه به قدری ریز هستند که عملا شما رو در استفاده از اونها پشیمون میکنه.
در لینوکس، حداقل در دسکتاپ گنوم این طور بوده که خود بدنه اصلی دسکتاپ و برنامه های وابسته به پروژه گنوم با این تکنولوژی سازگار هستند و مشکلی از این بابت وجود نداره. اما وقتی کار به استفاده از برنامه هایی مثل GIMP یا برنامه های قدیمی میرسه، این مسئله نمود پیدا میکنه.
گنوم در تنظیمات Tweaks برای حل این مشکل از window scaling و scaling factor استفاده کرده که با بیشتر کردن مقدار اونها تا حدی این موضوع بر طرف شه. اما با این کار کل محتوای مانیتور بزرگ میشه و باز هم ناهماهنگی زشتی بوجود میاد.
تنها راه چاره ای که من پیدا کردم این بود که بیخیال رزلوشن 4k بشیم و در تنظیمات Displays حداکثر رزلوشنی که در اون مشکلی بوجود نمیاد رو انتخاب کنیم

یعنی رزلوشن 1152 در 2048. در این عدد دیگه برنامه ای ریز نیست و برنامه های دیگه هم اندازه درستی دارند و همه چیز هماهنگه. و نیازی به افزایش scalingها نیست. و همچنین تغییر محسوسی در کیفیت تصویر نخواهید دید.

ذخیره اسکرین شات های گنوم با پسوند jpg

برنامه اسکرین شات گنوم یه ابزار راحت برای هر نوع عکس گرفتن از صفحه نمایشه. این برنامه عکسها رو بطور پیشفرض با فرمت png ذخیره میکنه. اما اگه بخوایم عکسها با فرمت دیگه ای مثلا jpg ذخیره بشن هیچ جا تنظیمی برای اینکار وجود نداره. اما با رفتن به dconf میتونیم این کار رو بکنیم.

با تغییر دادن default-file-type این اتفاق خواهد افتاد. یا اگه خیلی عجله دارین این رو در ترمینال اجرا کنین:
 dconf write /org/gnome/gnome-screenshot/default-file-type "'jpg'"

حالا وقتی خود برنامه رو باز کنید و اسکرین شات بگیرید فایلها بصورت jpg ذخیره میشن. اما اگه با شورت‌کات های کیبورد این کارو بکنین همچنان png هستند. راه حلی که خودم برای این موضوع بکار بردم اینه که در keyboard shortcuts اسکرین شاتهای فعلی رو غیر فعال کنید و در عوض سه تا دستور اسکرین شات با شورتکاتهای دلخواه بسازین:


و یه نکته دیگه هم اینکه برای اینکه تعیین کنید وقتی اسکرین شات میگیرید بصورت خودکار در چه دایرکتوری ای ذخیره بشن، طبق عکس اولی عمل کنید و مقادیر مربوطه رو به دلخواه خودتون تغییر بدید